Açıklama
“Yenilme nedir? Başkasının şahsiyetini kabul ve iradesine tabî olmak değil midir? Bu kabul ve tabî oluş, istekle de olsa, zorla da olsa yine yenilmedir. Bu bakımdan gerek İslam ve gerek Buda-Brahman medeniyeti yenilmişlerdir, Batı medeniyetinin şahsiyet ve özelliklerini kabul ve onun iradesine tabî olmak mecburiyetindedirler. Gerek Müslümanlar ve gerek Sarı ırk çevresi, elbiselerinden ve evlerinin döşenmesi gibi hayatın maddi tecellilerinden başlayarak, edebiyat ve müzik gibi manevi tarafların en munis köşelerine kadar Avrupa modellerini taklit etmektedirler. Hele içtimai, siyasi, teknik müesseselerde, eğitim ve öğretimde Avrupa’nın bütün bütün öğrencisidirler. Bu taklit, bu alış bazen isteğe bağlı ise de, bazen de sırf zorla yapılmıştır. Japonya Avrupa medeniyeti yolunu tutmak için içinde ne kadar sarsıntılar geçirdi. Çin ile Osmanlı Devleti’ne gelince, aynı işin yapılması bu memleketlerin bünyelerini bile sarstı. Avrupa doğrudan doğruya bunları bu işi yapmaya zorlamıyordu ise de, fikir ve devlet adamları bunsuz yaşamanın imkân olmadığını takdir ediyorlar ve dolayısıyla bütün vücudu sarsmak pahasına da olsa bunu yapmakta tereddüt etmiyorlardı. Bu yenilme değil de nedir? Hem de yenilmenin en ağırı.”
AĞAOĞLU AHMET (1869 Azerbaycan, Şuşa – 1939 Türkiye, İstanbul) Azerbaycan’ın bir parçası olan Karabağ’ın Şuşa şehrinde doğmuş, ilk tahsilini orada almış, sonra Tiflis’te ve Paris’te eğitimini tamamlamış, büyük yıkılış ve kuruluş döneminin bir aydınıdır. Türkçe, Rusça, Arapça, Farsça ve Fransızca bilen bir fikir adamı, devlet adamı, hukukçu, üniversite hocası, gazetecidir. Ağaoğlu, derdi olan, ülkenin kalkınmasını gerçekleştirmenin yollarını arayan, köylü sorunları üzerine düşünen ülkücü bir aydındır. Üç medeniyet kitabı, İngilizler tarafından haksız biçimde zorla alıkonulduğu Malta tutsaklığında 1919’da kaleme almıştır. Eserin yayımlandığı 1927 yılında, yazarın savunduğu Batı medeniyetine geçme artık yerine getirilmiş, Mustafa Kemal ve arkadaşları cumhuriyeti kurmuş ve yönünü batıya çevirmiştir.Bununla birlikte, kitapta ele alınan her bir konu bugün de güncelliğini korumakta, üzerinde düşünmeyi, tartışmayı talep etmektedir. Üç Medeniyet eseri yeniden ciddi şekilde okunmayı ve değerlendirilmeyi hak ediyor.